Tanja Wit in Zij aan Zij, september/oktober 1998:

Uitgeverij Gottmer geeft onder de naam Dominicus Thema reisgidsen uit voor de reiziger die dieper in wil gaan op een bepaald onderwerp. In deze reeks verscheen Roze Amsterdam. Een culturele gids van Jos Versteegen, over het culturele leven van homoseksueel en lesbisch Amsterdam.

De gids begint met een historisch overzicht van homoseksualiteit in het algemeen, waarna tegen de achtergrond per kunstvorm het homoseksuele gehalte beschreven wordt: toneel, theater, literatuur, muziek, dans en al wat dies meer zij. Vervolgens wordt een rondgang gegeven door en langs musea en galeries met kunstobjecten die voor homo's en lesbo's interessant zijn. Verder bevat de gids veel praktische informatie over uitgaan, overnachten, winkels, organisaties en sportclubs. Kortom: erg veel adressen waar homo's en lesbo's naar op zoek kunnen zijn als ze een vreemde stad bezoeken.

Het belangrijkste deel van de gids bestaat uit een zestal literaire stadswandelingen. In veel homo- en lesbische romans neemt Amsterdam in de hoedanigheid van Gay Capital of Europe een prominente plaats in. De wandelingen voeren langs plaatsen waar zich in die romans homoseksuele en lesbische taferelen hebben afgespeeld, variërend van bewonderende blikken tot kloppende kruizen. Die taferelen worden beschreven aan de hand van citaten, fragmenten uit homo- en lesbische romans. 'Wandelbare bloemlezingen', is de term die Versteegen er zelf aan geeft.

Als je je literaire kennis wilt verdiepen, is dit geen onaardige manier. Kies een mooie dag uit en neem vooral de tijd, want er is veel te lezen en er valt een hoop te genieten. Door de fragmenten te lezen op de plek waar ze zich afspelen, komen ze tot leven; en omdat de samensteller uit veel verschillende bronnen heeft geput, proef je steeds een andere sfeer. Je leest citaten en soms hele gedichten van o.a. Ina Bouman, Andreas Burnier, Sjuul Deckwitz, Doeschka Meijsing en Elly de Waard.

Het merendeel van de citaten is echter afkomstig van mannelijke schrijvers, waarbij het regelmatig over seks gaat. Voordat je de gids koopt, is het daarom verstandig om voor jezelf te bepalen of je daar zin in hebt. Je kan de mannenfragmenten natuurlijk altijd negeren - het wandelt in ieder geval een stuk sneller. Ik raad niettemin aan om daar selectief in te zijn, want sommige gedichten en fragmenten over de mannenliefde zijn heel mooi. Het citaat over vrouwen dat ik het mooist vond, is geschreven door een man. Het gaat over twee wallenhoeren die met elkaar dansen in DOK, een uitgaansgelegenheid die populair is bij homomannen: 'Dan neemt ze Rosa in haar armen. Onwennig, teder, onvergetelijk. Een moment van gesmokkelde liefde. Geen mens mag het zeggen, maar die twee houden van elkaar. Door dik en dun. Ze koken in dezelfde keuken, slapen in dezelfde kamer, poepen op dezelfde plee, al twintig jaar lang. Ze kennen elkaar als een goed echtpaar. Rosa rust tegen Polly's volle boezem met een overgave, waar alle schaamte vreemd aan is.'

---

Wilt u meer lezen over Roze Amsterdam? Lees meer